Контрольные упражнения
из учебника "Интенсивный курс турецкого языка" автор Щека

I. Прочитайте в виде одной синтагмы и переведите следующие предложения, в которых подлежащее выражено не отдельным членом (словом), а личным аффиксом. Главное ударение находится на слове, стоящем непосредственно перед сказуемым. Меняя порядок слов и ставя соответствующее слово перед сказуемым, можно выделять те или иные наиболее важные по смыслу слова. Не следует забывать, что в тех случаях, когда прямое дополнение отделено от сказуемого другими словами, оно всегда оформляется винительным падежом.

Образец 1 (подчеркнутые слова интонационно выделяются):

    Вu kalemlе beş sayfa yazdım. - Я написал этой ручкой пять страниц.

Образец 2:

    Вeş sayfayı bu kalemle yazdım. - Пять страниц я написал этой ручкой.

I. Bir vazife ile doğuya yollandım. Doğuya bir vazife ile yollandım.
2.Satıcıya bir elma yıkattım. Elmayı satıcıya yıkattim.
3. Size önemli bir araştırma yaptırdık. Bu önemli araştırmayı size yaptırdık.
4. Bu politika ile altına deıer kazandırdınız. Altına bu politika ile değer kazandırdınız.
5. Odalar Birliğinden bilgi aldık. Bilgiyi Odalar Birliğinden aldık.
6. Kamu kesimine yatırımlar yapıyoruz. Bu yatırımları kamu kesimine yapıyoruz.
7. Gazetelerden fiyat artışlarını izliyoruz. Fiyat artışlarını gazetelerden izliyoruz.
8. Bunun için karamsar görünüyorum. Karamsar bunun için görünüyorum.
9. Bu adama iş yaptırıyoruz. İşi bu adama yaptırıyoruz.

II. Поставьте вместо точек аффикс указанного залога.

Страдательный:

1. Bütün sorular başkanımız tarafından yanıtla…di. (bütün suallere başkanımız tarafından cevap ver…di). 2. Arslan avcılar tarafından izle…iyor. 3. Görüşmelere nerede devam ed…iyor? (Görüşmeler nerede sürdür…uyor?) 4. О belgeler nereye at…dı? 5. Karanlık odada otur…uyor mu? 6. О kadar çok içki iç…di mi? 7. Bu filmden çok etkile…dim.

Возвратный:

1. Ali seni bekliyor, bahçede gez..iyor. 2. Sabahleyin banyo yaptım, yıka…dim, giy…dim ve evden çıktım. 3. Erol durakta sevgilisini gördü ve otobüsten at…dı. 4. Bu akılsız insan çok öv…üyor.

Понудительный:

1. Karım sizi kimin yanına otur…tu? 2. Arabamı işçilere yıka…tım. 3. Öğrencileri genç öğretmene
topla…tık. 4. Bu bunalım bize çok şey düşün…dü.

Взаимный:

1. Balıkçılarla içten (samimi) bir biçimde gör…tük. 2. Onunla bu sabah selamla…madık. 3. Almanya’daki oğlumla yaz…amıyoruz. 4. Çocuklar avluda bekle…iyorlar.

III. Переведите на турецкий язык.

1. В течение последних двух дней наблюдалось увеличение цены на золото. 2. Общее экономическое положение в стране начало улучшаться. 3. Этой фирме мы заказали одно важное исследование. 4. Положение больного ухудшается. 5. Люди на остановке ожидали автобуса. 6. Этот город находится в Азии. 7. Мне нужно пойти в столовую. 8. Вам нужно остановиться у магазина одежды. 9. Председателю были заданы вопросы относительно капитала этой фирмы. 10. Эта экономическая политика плохо влияет на частный сектор. 11. Измир находится на западе Турции. 12. Его друг прогуливается у противоположной стены.